მარტო გზაში | სატვირთო მანქანის ირანელი მძღოლები საქართველოში

ფოტოგრაფი: ბარდია ქაბირიფარი
03.09.24

ბოლო პერიოდში არაერთი ირანელი სატვირთო მანქანის მძღოლად მუშაობს მაგისტრალურ გადაზიდვებზე, რომ ოჯახს ფინანსურად დაეხმაროს. ირანის სხვადასხვა ქალაქიდან და პორტებიდან სამხრეთ კავკასიის მასშტაბით, ასევე ევროპასა და რუსეთში, ტვირთი გადააქვთ. მათი მარშრუტები მთავარი სავაჭრო დერეფნის ნაწილია, რომლებიც საქართველოსა და აზერბაიჯანში სამხრეთ კავკასიისა და შავი ზღვის გავლით მიდის. მთავრობებისთვის და კომპანიებისთვის ამ ტვირთის გადაზიდვა მზარდ სავაჭრო პოტენციალს ნიშნავს, რომელიც ეკონომიკას აძლიერებს და დოვლათს ქმნის. 

თუმცა, სატვირთო მანქანის ირანელი მძღოლებისთვის საერთაშორისო ვაჭრობის მთელი სირთულე კვირებით და თვეობით გზაში ყოფნაზე დაიყვანება, უკიდურესად შეზღუდული კომუნიკაციით ოჯახის წევრებთან და საყვარელ ადამიანებთან. 

ეს არის მძიმე, დამქანცველი შრომა უცხო მიწაზე, ჯანდაცვის მომსახურებაზე და პირადი ჰიგიენის ნივთებზე წვდომის გარეშე. გზაში მათი ყოფნის დრო დამოკიდებულია ტვირთზე, რომელიც გადააქვთ და ფულზე, რომელიც უნდა გამოიმუშაონ. ზოგიერთი მგზავრობა ხანმოკლეა: საქართველოში “ჩამორბენა” და უკან ირანში მაშინვე დაბრუნება: ორივე გზა დაახლოებით 2500 კმ-ია ან შეიძლება ცოტა მეტიც. ვიღაცები უფრო შორ მანძილზეც მგზავრობენ და ტვირთი ირანიდან ევროპის ან თურქეთის შორეულ პორტებში გადააქვთ. 

სატვირთო მანქანის ზოგიერთ მძღოლს ოჯახის წევრებიც მიჰყავს ამ გზაზე, მაგრამ უმეტესობა ამ გრძელ და დამღლელ მოგზაურობაში მარტოა . ეს მარტოობა მათ ფიზიკურ და ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე სერიოზულ კვალს ტოვებს. უჭირთ კავშირისა და სიახლოვის შენარჩუნება ოჯახთან. მით უმეტეს, ირანის პატრიარქალურ საზოგადოებაში, სადაც კაცი ოჯახის ლიდერია და მნიშვნელოვანი როლი აქვს საოჯახო საქმეების გადაწყვეტაში. სოციალური  ქსელებისა და ვიდეო ზარების მიუხედავად, გზაში გატარებული უამრავი საათი  კავშირის შეგრძნებას გიქრობს. ირანელი მძღოლების რაოდენობის ზრდამ საქართველოში, ირანული რესტორნები და კაფეები გააჩინა მათთვის ყველაზე გავრცელებულ მარშრუტებზე. ეს, ალბათ, ცოტათი ამსუბუქებს მძღოლების მოწყენილობას და თან უსაფრთხო სივრცესაც სთავაზობთ ცხელი კერძისთვის, აბაზანისთვის, სუფთა ტანსაცმლისთვის.შესასვენებელი   გაჩერებები და კაფეები სახლიდან შორს მყოფი მძღოლებისთვის ოაზისია. 

ჩემთვის , როგორც ემიგრანტისთვის, რომელმაც ბოლო 10 წელი სახლიდან შორს, ფაქტობრივად, მარტოობაში გაატარა, ადვილი გასაგებია ამ მძღოლების მძიმე ყოფა. ამის აღქმა მთელი სიმძაფრით შემიძლია. კოვიდ პანდემიის შემდეგ, მდგომარეობა კიდევ უფრო გაუარესდა. ვერც ონლაინ კომუნიკაცია ამსუბუქებს ამ განცდას; რომ კრიზისებიდან გამოსავალი ყოველთვის არსებობს. ამ შემთხვევაშიც ასეა. თავად სატვირთო მანქანის მძღოლების ერთობა ამის მაგალითს აჩვენებს. დღეს ჩვენ ყველას გვიხარია, რომ ძალიან სწრაფად ვიღებთ პროდუქტს, რომელიც ამ მძღოლებს გადააქვთ. ამ ფოტო-პროექტით სხვებიც მინდა დავაფიქრო ფასსზე, რომელსაც ეს მძღოლები და მათი ოჯახის წევრები იღებენ. 

თბილისი, საქართველო - აქბარი ჩაის სატვირთო მანქანის სამზარეულოში ამზადებს, ან ,,ყუთში”, როგორც თავად მძღოლები მოიხსენიებენ თბილისის გარეუბნებში. სატვირთო მანქანის ასობით ირანელ მძღოლს ტვირთი საქართველოს გავლით გადააქვს. ეს სამუშაო მათგან ცხოვრების უმეტესი დროის გატარებას საყვარელი ადამიანებისგან შორს მოითხოვს. მათ  არც საკუთარ ჯანმრთელობაზე ზრუნვის შესაძლებლობა აქვთ. ყველაფერზე პასუხისმგებლები თავად არიან: დაწყებული მანქანის მოვლიდან, საჭმლის მომზადებით დასრულებული. ამას ემატება პირველადი სამედიცინო დახმარების აღმოჩენა, ენის ბარიერი და კიდევ ბევრი სხვა რამ.

თბილისი, საქართველო -  სატვირთო მანქანის ირანელი მძღოლები თბილისის გარეუბანში, რესტორან ,,მაზიარში” იკრიბებიან. დროთა განმავლობაში, რესტორნების  რაოდენობა გაიზარდა. თბილისში, ისევე როგორც ქვეყნის სხვა ქალაქებშიც, მათ უკვე რამდენიმე მსგავსი გასაჩერებელი აქვთ.

თბილისი, საქართველო - ტვირთის დაცლის შემდეგ, მძღოლებმა შეიძლება რამდენიმე დღე უსაქმოდ გაატარონ თბილისის გარეუბანში, სანამ ახალი პროდუქტით შევსებას ელოდებიან.  დიდი ხნით ოჯახს და მეგობრებს მოწყვეტილებისთვის, გაურკვეველი დროით ლოდინი კიდევ უფრო რთული და სტრესულია. ორი-სამი თვის მანძილზე, ოჯახში მათ შეიძლება მხოლოდ რამდენიმე დღე გაატარონ.

თბილისი, საქართველო - ქალები მძღოლების საზოგადოებაში იშვიათია. რესტორანი ,,მაზიარის” მფლობელი თბილისში საცხოვრებლად 10 წლის წინ გადმოვიდა, მას შემდეგ რაც გაიგო, რომ აქ ბევრ ირანელ მძღოლს უწევს დიდი დროით დარჩენა. მიხვდა , რომ მყუდრო ადგილზე და ნაცნობ საჭმელზე მოთხოვნა იქნებოდა.

თბილისი, საქართველო -  სატვირთო მანქანის ირანელი მძღოლები ირანულ რესტორანში ლუდს და ქაბაბს მიირთმევენ. დიდი ხნით ოჯახებისგან შორს მყოფებს, ეს ადგილები სამშობლოსთან კავშირს აგრძნობინებთ.

თბილისი, საქართველო - ეს მოკრძალებული ირანული რესტორანი თბილისის გარეუბანში ირანელი მძღოლების საყვარელ თავშესაქცევად იქცა. აქ თითქმის ყველაფერი ირანიდან არის ჩამოტანილი, სწორედ ეს ქმნის ნოსტალგიურ გარემოს სტუმრებისთვის.

თბილისი, საქართველო - სანამ ირანში დასაბრუნებლად 1,100 კილომეტრიან გზას შეუდგება, სატვირთო მანქანის მძღოლს სპარსულ ხალიჩაზე სძინავს.

თბილისი, საქართველო - ბევრი ირანელი მძღოლი სატვირთო მანქანას ქართული სანომრე ნიშნით ყიდულობს, რადგან უფრო იაფია, ვიდრე რეგისტრაცია. თუმცა, ეს ნიშნავს, რომ მათ ამ მანქანით ირანში მხოლოდ შეზღუდული დროით შეუძლიათ ყოფნა. უცხოეთში რეგისტრირებულ მანქანებზე ირანში მაღალი გადასახადია. მძღოლებს , რომლებსაც საშუალება აქვთ ირანში დაარეგისტრირონ მანქანა, გზაზე ნაკლები დროის გატარება უწევთ.

საქართველო - აზერბაიჯანის  საზღვარი - ალი სატვირთო მანქანაში დიდ დროს ატარებს, ხაზში მასზე წინ მდგომი მანქანების გავლას ელოდება. სანამ ერთი ქვეყნიდან მეორე ქვეყანაში გადასვლას შეძლებენ, მძღოლებისთვის  3-4 დღე საზღვართან ყოფნა ჩვეულებრივი ამბავია. მოცდის რიგი კილომეტრებზე შეიძლება გაიჭიმოს, თუმცა საშხაპეები და ჰიგიენის სხვა საშუალებები მათთვის მხოლოდ საზღვარზეა ხელმისაწვდომი.

საქართველო - აზერბაიაჯნის  საზღვარი - ალი რამდენიმე პირადი ნივთის იმედზეა, სანამ სასაზღვრო პუნქტს მიაღწევს.

საქართველო - აზერბაიაჯნის  საზღვარი - ალი საქართველო-აზერბაიჯანის საზღვრისკენ მიდის, რომ ბაქოში ტვირთი მიაწოდოს. ბევრ ირანელ მძღოლს, რომელიც კავკასიის რეგიონში მუშაობს, ვიზის აღება და საზღვრის გადაკვეთა უჭირს. ვინაიდან სატვირთო მანქანის მძღოლებისთვის ეს სამუშაოს განუყოფელი ნაწილია, მათთვის ვიზის პრობლემა ძალიან გამაღიზიანებელია. მესაზღვრეები  ხშირად ქრთამს სთხოვენ.

თბილისი, საქართველო - ოჯახთან ვიდეო ზარის დროს, აქბარი სიგარეტს უკიდებს. ზოგჯერ  ძალიან რთულია მუდმივად ხანგრძლივ მოგზაურობაში საოჯახო საკითხების გადაწყვეტა. საბედნიეროდ, ტექნოლოგიები და სოციალური მედია ამ მდგომარეობას ცოტათი უმსუბუქებთ. როცა ოჯახის წევრებს ტელეფონით არ ელაპარაკება, აქბარი დროის გასაყვანად თავის საყვარელ ფილმებს უყურებს ხოლმე.

თბილისი, საქართველო - აქბარი თავის რიგს ელოდება, რომ წინა დღეს ირანიდან ჩამოტანილი ტვირთი დაცალოს. თბილისში ჩამოსვლის შემდეგ, სანამ დანიშნულების ადგილამდე მივა, ჯერ საბაჟო კონტროლი უნდა გაიაროს.

თბილისი, საქართველო - ხანგრძლივი მგზავრობის შემდეგ, აქბარი თავის სატვირთო მანქანას ცლის. რამდენიმე  კვირის წინ, სამუშაოზე მკლავი დაიზიანა, მაგრამ ექიმთან მისვლა ვერ მოახერხა. სულ  გზაშია, თან მხოლოდ საბაზისო სადაზღვევო პაკეტი აქვს.

თბილისი, საქართველო - აქბარი ირანიდან ჩამოტანილ ლითონის პროდუქციას ტვირთავს. ისპაჰანში (ესფაჰანი) წარმოებული ლითონი ირანის ძირითად საექსპორტო პროდუქტებს შორისაა საქართველოში. ისპაჰანი ლითონის ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი მწარმოებელია და მიუხედავად საერთაშორისო სანქციებისა, ის მაინც ქვეყნის ექსპორტის დიდ წილს შეადგენს.

თბილისი, საქართველო - აქბარი ორივე გზის დასაფარად  2800 კილომეტრს გადის.

თბილისი, საქართველო - ებრაჰიმი სატვირთო მანქანიდან რკინა-ბეტონს ცლის, რომელიც ირანიდან ჩამოიტანა და რომელსაც მშენებლობაში იყენებენ. ირანიდან საქართველოში შემოტანილ ტვირთს შორის, ერთ-ერთი მთავარი საექსპორტო პროდუქტი სამშენებლო მასალებია.

თბილისი, საქართველო - ისმაილი მძღოლებისთვის სპეციალურად მოწყობილ საშხაპეში მიდის. ამხელა გზაზე პირადი ჰიგიენის დაცვა ძალიან რთულია. მსგავსი ადგილები გაჩერებებზე ძალიან ცოტაა. აქ მძღოლებს დაბანა და ტანსაცმლის გარეცხვა შეუძლიათ. 

თბილისი, საქართველო - ძილის წინ ისმაილი თმას ივარცხნის. მათთვის  სატვირთოს კაბინა დღეებისა და კვირების მანძილზე სახლივით არის. ყველაფერი რაც სჭირდებათ: საწოლი, მაცივარი, საწყობი - შიგნით უნდა მოათავსონ.

თბილისი, საქართველო - გრძელი დღის შემდეგ, ისმაილი დასაძინებლად ემზადება. სანამ გზაშია, სატვირთო მანქანის კაბინის ძალიან ვიწრო სივრცე მისი მთელი სახლია.

თბილისი, საქართველო - ისმაილი ცოტა ხანს ისვენებს.

საქართელო - აზერბაიჯანის საზღვარი. სატვირთო  მანქანის მძღოლის პასპორტი სავსეა სასაზღვრო შტამპებით. ირანელი მძღოლების უმრავლესობისთვის საზღვრის გადასაკვეთად ვიზის აღება პრობლემაა, მიუხედავად  იმისა, რომ ეს მათი სამუშაოს განუყოფელი ნაწილია. ეს შტამპები მოწმეებივით ადასტურებენ იმ დღეებს, კვირებს და ზოგჯერ თვეებსაც კი, როცა სატვირთო მანქანის მძღოლები ოჯახისგან და ახლობლებისგან შორს არიან.

გააკეთე დონაცია!
Chai Khana მულტიმედია პლატფორმაა, სადაც ამბებს ვიზუალურად ვყვებით. ისტორიებს სამხრეთ კავკასიის რეგიონიდან: აზერბაიჯანიდან, საქართველოდან და სომხეთიდან გიზიარებთ. თქვენი ფულადი მხარდაჭერა საშუალებას მოგვცემს ჩვენი საქმიანობა გავაგრძელოთ და ადგილობრივი ჟურნალისტები, რეჟისორები და ფოტოგრაფები გავაძლიეროთ.
გააკეთე დონაცია